Колекционерството на вредни предмети, како еден вид престиж, е познато уште од античко време. Со појавата на музеите тоа се прави на повисоко организирано ниво и со утврдени правила. Музеите денес со своите научно истражувачки работи, организирање на изложби и други видови на активности се средиште на културното и општествено живеење, односно придонесуваат за откривање и оценување на универзалните човекови вредности низ изминатите епохи. Во исто време музеите се ризница на вредности што секоја цивилизација одделно ги создавала низ вековите или поточно, аргументирано сведоштво за континуираниот развој на цивилизацијата. Музејската дејност во Република Македонија поинтензивно се организира во периодот по Втората светска војна. Така и во Прилеп во овој период започнуваат активности за институционално чување и презентирање на историското и културно наследство. Во 1948 година во рамките на Народно - ослободителниот одбор на општина Прилеп е формирана првата Музејска збирка на документи, фотографии и уметнички слики од прилепски автори со тематика од НОБ. Истата била сместена во Анот на фамилијата Ачкоски, во непосредна близина на градскиот пазар.

Веќе наредната година започнуваат активностите за отворање на градски музеј кој ќе го прикажува историскиот развој на градот, придонесот во НОВ и успесите во повоениот период. Сепак, дури во почетокот на 1952 година од страна на одборот на Сојузот на борци од НОВ се интензивираат подготовките за формирање на Музеј на НОБ. На 1.05.1952 година музејот е отворен во зградата која за време на фашистичката окупација била бугарски полициски участок (станица), а врз која борците од Прилепскиот партизански одред извршиле вооружен напад на 11 октомври 1941 година со што е означен почетокот на Востанието на македонскиот народ против окупаторот. Воедно, со официјалното отворање на Постојана изложбена поставка во рамките на овој музеј од страна на претседателот на Околискиот народен одбор Тоде Ношпал, била поместена и првата повремена изложба “Изградбата во Прилеп и околината од 1945-1951 година” . Во постојаната поставка на Музејот на НОБ биле изложени фотографии кои говорат за развојот и работата на Комунистичката партија во време на поранешна Југославија и за време на окупацијата, фотографии на првоборци од Прилеп и од формирањето на партизанските одреди, како и фотографии кои говорат за ѕверствата направени од страна на окупаторот врз првоборците Орде Чопела, Трајко Тарцан, Ристе Секирчанец, Трајко Брко, Киро Шими и Цена Џинорозот. Во музејот биле изложени и разни летоци, прогласи и брошури печатени во нелегалните партизански печатници или на шапирограф, како и голем број на предмети кои биле сопственост на борците од партизанските одреди.

Во текот на 1955 година историчарот на уметност Бошко Бабиќ, кој живеел во Белград, на неколку пати доаѓа во Прилеп, при што добива задача од тогашниот претседател на општина Прилеп, Џоџа Николоски да започне активности за формирање на Народен музеј, кој како самостојна институција од комплексен тип ќе има задача да прибира, чува, реставрира, конзервира, проучува и презентира предмети со археолошка, етнолошка, историска, уметничка, природна и техничка споменично-културна вредност од пошироката прилепска околина. Истото е направено и официјално со Одлука на Собранието на општината на 01.07.1955 година е формиран Народниот Музеј во Прилеп со прв назначен директор Бошко Бабиќ, кој секако има големи заслуги за неговото формирање и понатамошен развој. Покрај него, во Народниот музеј првовработени се Александар Георгиевски како препаратор, Александар Насески, економ, Загорка Коруноска етнолог, Загорка Расолкоска препаратор и Нада Никуљска, историчар на уметност. На почетокот од своето формирање музејот се наоѓа во поранешниот бугарски полициски участок (станица), за да по краток период со изградбата на новата општинска зграда музејот ги добие просториите на старата општинска зграда на улица Моша Пијаде, т.е. зградата каде и денес е сместен.

Во старата зграда на участокот продолжува да функционира Музејот на НОБ, кој во следниот период претрпува повеќе измени во својата содржина, за да конечно прерасне во Меморијален музеј “11 Октомври 1941 година” , како дел од нашата установа. Развојот на Народниот музеј - Прилеп, денес НУ Завод и Музеј - Прилеп, е долгогодишен, макотрпен, со голем ентузијазам на сите вработени, за да се дојде до степен на висок рејтинг, не само во нашата земја, туку и надвор од неа. Нашата установа беше, и е носител на голем број научно-истражувачки и конзерваторски проекти, организатор на голем број изложби и културни манифестации и расадник на стручни кадри кои учествуваат во реализација на најразлични проекти во Република Македонија, поранешна Југославија, но и во европските земји, особено оние кои ја развиваа словенската археологија. Повеќевековната историја на Прилеп овозможува во установата да се развиваат научните дисциплини археологија, историја, историја на уметност, етнологија, а подоцна и архитектурата, при што се создаваат музејските збирки со огромен број на експонати. Дел од нив денес се изложени во постојани изложбени поставки, а низ 50 годишното постоење се реализирани и повеќе повремени тематски изложби. Уште од првите години на своето постоење во Народниот музеј се формира работилница за заштитно препараторски и конзерваторски интервенции, како и фото лабораторија, две мошне важни компоненти во работењето на институцијата. Секако, со своите активности важна улога имаат Одделението за правна заштита на историското и културно наследство, Одделението за документација и Одделението за илустративна и техничка документација. Исто така, музејот располага со своја интерна библиотека со богат книжен фонд од над 1900 книги, 1536 списанија и прирачна литература која се состои од 132 речници, енциклопедии и лексикони. Секоја година библиотеката го зголемува овој фонд со набавка на нови книги и друг вид на публикации по пат на претплата или размена соработувајќи со сродни институции од земјата и странство, како и по пат на поклон. Во текот на петдеценискиот развој на институцијата се развива Секторот на заеднички служби, архива, книговодство и возен парк, кои во голема мера го олеснуваат работењето на стручните лица. Во рамките на Народниот музеј во 1957 година е основана првата Сликарска колонија во Македонија, во 1963 година е основан Скулптурскиот симпозиум “Мермер” и подоцна во 1974 година Интернационалното студио за пластика во дрво. Како резултат на се поинтензивните истражувачки работи во областа на археологијата, во 1961 година во рамките на Народниот музеј е поместена Постојана археолошка изложбена поставка, која во текот на изминатиот период се надополнува со новооткриен материјал. По повод 50 години од формирањето на музејот истата се постави во ентериерно современ преуреден и поширок простор. Во 1973 година на предлог од тутунската индустрија на Југославија и со Одлука на претпријатието “Југотутун” од Скопје се формира Музеј за тутун, односно Народниот Музеј отпочнува со собирање на предмети за уживање и обработка на тутун, документација, ликовни и скулптурални дела од предметната област. На развојот на Музејот за тутун интензивно се работело се до 1979 година, кога активностите биле ставени во мирување. Конечно, како резултат на големото залагање на Институтот за тутун и Заводот и Музеј- Прилеп, во 1994 година во реновирани простории во институтот е поставена Постојаната изложбената поставка на Музејот за тутун. Изложени се над 750 експонати, поголемиот број од нив луксузни и раритетни, што ја прават оваа поставка единствена од овој вид не само во Република Македонија, но и пошироко. Со одлука на Собранието на СИЗ за култура на општина Прилеп од 08.10.1979 година во состав на Народниот музеј - Прилеп влегува и Меморијалниот музеј “Кузман Јосифоски - Питу” , со Постојана изложбена поставка. Од Народниот Музеј - Прилеп во 1980 година произлегуваат и се формираат како засебни институции Институтот за истражување на старословенската култура, со задачи за проучување на етногенезата на Јужните Словени и Центарот за современа ликовна уметност, кој ги обедини неколкуте ликовни, односно уметнички манифестации. Резултат на овој Центар се исклучителните колекции на прекрасни дела на уметници од сите континенти, како уметнички слики, скулптури во мермер, дрво, метал и друг материјал. Од 01.07.1981 година Народниот музеј - Прилеп прераснува во Завод за заштита на спомениците на културата, природните реткости и Музеј. Покрај музејската дејност, новата институција како основна дејност ја развива и дејноста за заштита на спомениците на културата кои во Прилеп и прилепско ги има во голем број, почнувајќи од археолошки локалитети, преку цркви и манастири од средновековниот период, споменици од преродбенската и исламската архитектура, па се до споменици од периодот на НОВ. Во наредниот период реализирани се голем број на проекти од заштитната дејност, односно извршена е конзервација и реставрација на голем број на споменици на културата и на богатиот фреско-живопис во поголем број на цркви во Прилеп и прилепско. Од музејската дејност продолжува континуитетот во истражувањата на бројните археолошки локалитети, како и организирањето на изложби преку кои се презентира движното културно наследство. Исто така, издадени се и поголем број на публикации, додека наши стручни лица партиципираат со свои трудови во стручни списанија, зборници и друг вид на публикации во издание на сродни институции. Со сите овие активности Заводот и Музеј прерасна во мошне значајна установа во Република Македонија, но и надвор од неа. Од 10.07.2002 година во реновираниот објект на Првото женско училиште е сместена на претплата или размена соработувајќи со сродни институции од земјата и странство, како и по пат на поклон. Во текот на петдеценискиот развој на институцијата се развива Секторот на заеднички служби, архива, книговодство и возен парк, кои во голема мера го олеснуваат работењето на стручните лица. Во рамките на Народниот музеј во 1957 година е основана првата Сликарска колонија во Македонија, во 1963 година е основан Скулптурскиот симпозиум “Мермер” и подоцна во 1974 година Интернационалното студио за пластика во дрво. Како резултат на се поинтензивните истражувачки работи во областа на археологијата, во 1961 година во рамките на Народниот музеј е поместена Постојана археолошка изложбена поставка, која во текот на изминатиот период се надополнува со новооткриен материјал. По повод 50 години од формирањето на музејот истата се постави во ентериерно современ преуреден и поширок простор. Во 1973 година на предлог од тутунската индустрија на Југославија и со Одлука на претпријатието “Југотутун” од Скопје се формира Музеј за тутун, односно Народниот Музеј отпочнува со собирање на предмети за уживање и обработка на тутун, документација, ликовни и скулптурални дела од предметната област. На развојот на Музејот за тутун интензивно се работело с# до 1979 година, кога активностите биле ставени во мирување. Конечно, како резултат на големото залагање на Институтот за тутун и Заводот и Музеј- Прилеп, во 1994 година во реновирани простории во институтот е поставена Постојаната изложбената поставка на Музејот за тутун. Изложени се над 750 експонати, поголемиот број од нив луксузни и раритетни, што ја прават оваа поставка единствена од овој вид не само во Република Македонија, но и пошироко.

Со одлука на Собранието на СИЗ за култура на општина Прилеп од 08.10.1979 година во состав на Народниот музеј - Прилеп влегува и Меморијалниот музеј “Кузман Јосифоски - Питу” , со Постојана изложбена поставка Галеријата на икони, со што Заводот и Музеј - Прилеп го зголеми бројот на своите постојани музејски поставки. Оваа галерија, како со уредениот енетриер, така и со вредноста на изложените експонати е една од најрепрезентативните во Република Македонија. Во неа се изложени 66 извонредни икони од црквите и манастирите од поширокиот прилепски регион, како и друг музејски материјал поврзан со христијанската религија. На 22.12.2003 година Владата на Република Македонија донесе Одлука за утврдување на мрежата на национални установи од областа на културата со која Заводот за заштита на спомениците на културата, природните реткости и Музеј-Прилеп прераснува во Национална установа - Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј - Прилеп. Досега кажаното нека биде краток вовед за 50 годишното постоење на нашата установа. Многу повеќе за нашата работа, организираноста по сектори и одделенија, за постојаните и повремените изложбени поставки, за спомениците на културата и за многу други наши активности, во страниците кои следуваат.

Работно време:
Пон - Пет: 08:00 - 16:00
Саб - Нед: Не работиме

Замислата да се формира градски музеј на Скопје се појавила во триесетите години на XX век, најнапред како одделение на Градската општина во составот на т.н. Музеј на Јужна Србија во Скопје
По 1945 година, во Скопје како главен град на Народна Република Македонија, созреваат условите за формирање на градски музеј, кој ќе го собира, заштитува и проучува културното наследство на градот и неговата околина. Во 1949 година, Градскиот Народен одбор на Скопје (ГНО) го основал Народниот музеј на град Скопје. Основач било Општинското собрание на град Скопје, а прв директор била назначена Блага Алексова (1949-1950).
Музеј на Град Скопје
Официјалното отворање на Музејот било планирано за 11 октомври 1951 година, со отворањето на постојана изложбена поставка по повод десет години од антифашистичкото востание во Македонија.
Советот за народна просвета и култура при Извршниот одбор при ГНО - Скопје, формирал Стручна комисија со цел за извршување на тековни стручни работи во состав:
- Димче Коцо, декан на Филозофскиот факултет и Блага Алексова, асистент при Археолошкиот музеј - Скопје, одговорни за тематиката од областа на историјата на уметноста;
- арх. Борис Чипан, директор на Републичкиот завод за заштита на спомениците на културата - Скопје, одговорен за урбанистичкиот развој на градот;
- Душанка Вучковиќ, директор на Археолошкиот музеј - Скопје, одговорна за археолошкото одделение;
- Томо Томоски, асистент на катедрата по национална историја при Филозофскиот факултет - Скопје, одговорен за историското одделение при Музејот;
- Лазар Личеноски, уметник, задолжен за уметничката страна на Музејот;
- Рада Поленаковиќ, кустос во Етнолошкиот музеј - Скопје, одговорна за етнолошкото одделение.
Воедно, во 1949 година, бил формиран и Одбор при Градскиот Музеј - Скопје, во состав Петра Гоцкова, асистент при Народен музеј на град Скопје, Загорка Дуковска, началник на Одделението за култура и уметност при ГНО - Скопје и Ацо Петровски, претседател на Филмскиот уметнички совет “Вардар Филм” - Скопје.  Одборот имал задолжение да ја подготви и реализира планираната постојана изложбена поставка и  да ги приведе кон крај подготовките за отворање на Музејот.
Во следните две децении Музејот бил соочен со проблеми за добивање на соодветна зграда што ќе одговара на музејските потреби. Од 1949-1952 година, Музејот бил сместен во просториите на тогашното Поверенство за наука и култура при ГНО - Скопје. Од 1952-1956 година, Музејот бил преселен во привремената административна зграда која се наоѓала зад Средното техничко училиште, во близина на Градскиот парк, користејќи две канцеларии и два магацина. Со тоа, Музејот бил вратен на почетните позиции без своја зграда, која била еден од условите за вршење на музејската дејност во целост. За целото тоа време, собраниот музејски материјал бил сместен во несоодветни простории во разни магацини низ градот. На почетокот на 1956 година Музејот бил вселен на првиот кат од зградата на некогашната Турска телеграфана т.е. Пошта. Во 1962 година, Музејот добил можност да се прошири и да го добие целиот втор кат од зградата за што бил изработен проект за адаптација на просторот, во кои подоцна биле реализирани четири тематски изложби: “Скопје низ ликовни творби”, “Амбиент на турска соба”, “Ликовното творештво на Нерези” и “XII Народноослободителна бригада”.

 Работно време:
Пон - Пет: 08:00 - 16:00
Саб - Нед: 08:00 - 16:00

e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
web: www.mgs.org.mk

Специјализиран историски музеј посветен на патот до независноста на Република Македонија

Музејот на македонската борба за државност и самостојност – Музеј на Внатрешната македонска револуционерна организација и Музеј на жртвите на комунистичкиот режим е проект на Владата на Република Македонија, а реализиран од Министерството за култура на Република Македонија.
Формиран е со Одлука на Влада на РМ од 31 јули 2008 година. Изградбата на Музејот почнала во 2008 година и траела три години. Музејот е отворен на 20 годишнината од независноста на Република Македонија, на 8 Септември 2011 година. Музејот е сместен во објект од 6435 квадратни метри нето површина. Музејските изложбени простории опаќаат 2500 квадратни метри.
Музејот на македонска борба, како специјализиран музеј со историски музејски експозиции, има за цел изворно да ги презентира историските, културните и револуционерните традиции на Македонија и на македонскиот народ во нивната повеќевековна борба за создавање на своја национална држава на Балканот. Музејот претставува документирано, современо и објективно нагледно средство за најзначајните појави и процеси во поновата историја на Македонија. Преку изложбените експонати се презентирани историските премрежиња низ кои поминувал македонскиот народ во остварувањето на својата слободарска визија, на изворната идеја на македонската револуционерна борба за ослободување на Македонија, обединување и создавање на самостојна и независна македонска држава. Исто така, преку музејските експонати е прикажана голготата низ која врвеле македонските граѓани, на нивниот отпор против комунистичката диктатура, жртвувајќи го својот живот за самостојна, обединета и демократска Македонија.

Работно време:
Пон - Пет: 08:00 - 16:00
Саб - Нед: 08:00 - 16:00

e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
web: www.mmb.org.mk

Национална Установа Музеј – Гевгелија претставува музејска институција  од областа на културата која се занимава со истражување, ископување, собирање, документирање, обработка, конзервација, публикување и презентација на движното културно наследство. Институцијата по својата поставеност и организациона структура претставува општ музеј кој поседува четири збирки, и тоа, археолошка збирка со околу 5500 предмети, етнолошка збирка со 600 предмети, историска збирка со околу 200 предмети и збирка од историја на уметност со 20 предмети.
Во музејскиот изложбен салон е сместена постојаната археолошка  поставка со наслов ,,Вардарски Рид со околните наоѓалишта,, во која се претставени над 350 предмети од горенаведените локалитети застапени со следниве видови на наоди: садова керамика, накит, камена и теракотна пластика како и калапи за нивно производство, луксузна керамика, керамичка када, амбалажни садови и голем фонд на монети од сите кралеви на античка Македонија. Сите овие неповторливи сведоци на минатото се настанати во период од 4500 пред Христа (неолит) до послените децении на IV век по Христа (доцна антика) пронајдени во општините Гевгелија, Богданци и Дојран.

Оваа поставка претставува придонес кон вреднувањето, значењето и посебноста на Вардарски Рид, како во културниот развиток на протоисториските заедници, така и во раната антика со востанувањето на првата урабанизација и градски живот, со сите карактеристики на населбинско живеење во еден историски посведочен старомакедонски градски центар - антички град Гортинија, во непосредна близина на Гевгелија, изразувајќи го уметнички дострел на општественото, културното и религиозното живеење на Вардарски Рид.
Добиените резултати од истражувањата, музејот ги обработува во разни форми на извештаи и сепарати, ги презентира и објавува во стручни изданија, на симпозиуми, научни собири и јавни гласила. Од публикации и изданија предвидени за продажба располага со:
-    Уметноста на Вардарски Рид (каталог), Е.Сламков, НУМГ 2004
-    Водич низ постојаната археолошка поставка,
Б.Хусеновски, Е.Сламков, НУМГ 2005
-     Античките монети од Вардарски Рид, Б.Хусеновски, НУМГ 2004
-     Античките монети од В.Р (каталог), Б.Хусеновски, НУМГ 2007

Вредност на публикации: од 150 – 600 денари.

Исто така, во рамки на музејот се наоѓа  работилница за изработка на комерцијални копии на музејски предмети, нивно сертифицирање и продажба. Достапни се комерцијални копии во вредност од 150 – 2400 денари во зависност од материјалот и начинот на изработка. Истите се сместени во посебна изложбена витрина. Исто така, Музејот има и две подружници за продажба на музејски копии и сувенири сметени на граничниот премин Богородица и во Стар Дојран.

Манифестации:
- Меѓународен ден на музеите
  18 мај, влез слободен
- Европски денови на културно наследство  
   период: од 25 Септември до 05 Октомври (променлив датум)
   влез слободен

Критериуми за посета на Музејот во Гевгелија:
-    секој работен ден од 09 – 15 часот
-    слободен четврток, влез слободен
-    средношколска среда, влез слободен
-    обезбеден водич – едукатор
-    група од 20 – 25  луѓе
-    влезница – 60 ден
-    групна влезница – 30 ден
-    забрането е фотографирање и снимање

За подетални информации Ви стоиме на располагање.

Работно време:
Пон - Пет: 09:00 - 15:00
Саб - Нед: не работиме

e-mail: 
web: 

Музејот во Штип е отворен со одлука на Народниот одбор на градот Штип на 10.5.1950 година. Првата поставка на Музејот е поставена во Хуса – Медин пашината џамија и имала етнолошки карактер. На 11.10.1956 година Музејот е преместен во ново-адаптирана зграда од староградска архитектура, позната како куќата на Арсови (браката Тошо и Љупчо, народни херои).

Во 1964 година беше отворена постојана изложбена поставка на современо македонско сликарство во уметничката галерија Безистен, која претставува дел од Музејот. Во 1972 година, на иницијатива на Коста Балабанов, во црквата од 19 век - Устание на пресвета Богородица во Ново Село е отворена постојана поставка на икони.

Работно време:
Пон - Пет: 08:00 - 20:00
Саб - Нед: 08:00 - 16:00

e-mail: 
web: 

Првата театарска зграда во Битола е изградена по наредба на битолскиот валија Абдул Керим-паша. Нејзината изградба трае долго, од 1897 година, кога се поставени темелите, до 1906, односно 1908/1909 година, кога најпосле е завршена и сцената. Зградата е користена за сите видови приредби, од естрадни и циркуски до театарски. Првиот професионален театарски ансамбл во неа работи од 1910 до 1912 година, кога пожарот целосно ја уништува. Потоа театарските претстави се одржуваат на повеќе локации во градот, најчесто во Гранд-хотел. Од крајот на 1913 до 1915 година во Битола функционира Градско позориште, професионална трупа составена од некогашните патувачки актери, кои претставите ги играат на српски јазик.

Воените операции околу Солунскиот фронт ја запираат активноста на оваа трупа во Битола (во текот на 1915 година трупата ќе се префрли во Солун, па во Воден). Но, тие на градот ќе му создадат една од највиталните театарски легенди: големата Сара Бернар, посетувајќи ги и забавувајќи ги француските војници стационирани околу Битола, на молба од турскиот паша (непријател!), наводно и за граѓаните одиграла една претстава. Барем засега, оваа легенда не е поткрепена од никакви театрографски факти.

Втората фаза во развитокот на институционалната/професионална театарска дејност во Битола е датирана од 1918 до 1926/1929, кога, со променлив успех, повторно функционира српското Градско позориште. На местото на изгорениот турски театар во 1926 година е подигната новата театарска зграда. Во периодот од 1926 до 1929 година театарот, постојано недоволно субвенциониран од државата, функционира како организациски дел на скопскиот театар, додека сосема не згасне.

До почетокот на Втората светска војна во Битола се активни уште неколку театарски трупи, коишто претставите ги изведуваат на српски јазик, додека скопското Народно позориште „Краљ Александар Први“ постојано и задолжително гостува со речиси сиот свој репертоар. Оттука, театарскиот живот во Битола се одвива исклучително интензивно.

За време на Втората светска војна во Битола перманентно работи бугарскиот театар (најпрвин како полупрофесионален, а од 1943 година како професионален). Истовремено, во градот функционираат и повеќе аматерски и полупрофесионални дружини, организирани по училиштата.

Веднаш по ослободувањето во Битола се организира интензивна театарска дејност. Професионалниот театар со работа официјално започнува на 14 ноември 1944 година, изведувајќи ја едночинката на Владо Малески – Петтоимениот Ѓоре. Овој датум се смета за ден на основање на Народниот театар Битола.

Првите членови, основачи на Битолскиот театар се: Јорго Цаца, раководител на групата, Вера Вучкова, Димче и Ацо Стефановски, Мери Бошкова, Симо Георгиевски, Славче Матевски, Георги Карев и Јован Бејко.

Првиот управник е Аки Павловски (1945).

Од 1980 година театарот работи во нов, исклучително функционален објект, кој на ансамблот му овозможува најдобри технолошки услови за работа.

Од 1945 до 2001 година Битолскиот театар има изведено над 350 премиери и одиграно над 7.000 претстави. Денес тој е несомнено најуспешен театарски ансамбл во Македонија, афирмиран и респектиран не само во поширокиот балкански регион, туку и подалеку.

Работно време:
Пон - Пет: 08:00 - 20:00
Саб - Нед: 08:00 - 16:00

e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
web: www.narodenteatarbitola.com